معرفی وزارت امور سرحدات اقوام وقبایل
وزارت امورسرحدات اقوام وقبایل یکی ازوزارت های کلیدی کشور بشمار میرود که وظایف نهایت عمده ومهم را درامرتحکیم هرچه بیشتر وبهتر وحدت ملی ، حاکمیت ملی ، سلامت حدود سیاسی کشور ، ارتقأ سطح زنده گی اجتماعی ، اقتصادی وفرهنگی ساکنین سرحدات مناطق دوردست انجام میدهد. این وزارت باداشتن ادارات مرکزی وولایتی درتمام اوضاع واحوال سیاسی کشور نقش اساسی ومحوری را درتحکیم خطوط سرحدی وخط فرضی دیورند باحفظ روابط عنعنوی ، فرهنگی ، اجتماعی ، سنتی ، دینی ، وسیاسی باقبایل تأمین نموده وحراست ازسرحدات وخط فرضی دیورند جزء اساسی مسئولیت های وظیفوی این وزارت باایجاد هماهنگی بین ادارات مرکزی وواحدهای دومی جهت نیل به اهداف یاد شده به شمار میرود، که نظر به امکانات دست داشته بودجوی درحالات خاص باسران اقوام ، متنفذین وعلمأی دینی جهت حل معضلات ساحوی، سرحدی و مناطق دوردست نشست ها صورت میگیرد ودراین راستا توانسته با جلب پشتیبانی وحمایت اقوام باهم برادر ازامارت اسلامی افغانستان پایه های مردمی وحاکمیت ملی دولت را تحکیم ببخشد. این وزارت بادرنظر داشت اهمیت خاص خود تاریخ نسبتاً طولانی دارد که تاریخچه مختصر آن قرارذیل میباشد . درسال ( 1300 هـ - ش) مطابق به (1921م) دروقت زمامداری امیرامان الله خان غازی یک شعبه خاص درچهارچوب قلم مخصوص صدارت عظمی ایجاد گردید که به امورقبائیلی ومرزی رسیده گی می نمود، همچنان درزمان امیرشیرعلی خان وامیرعبدالرحمن خان مشابه چنین شعبات وجود داشت. این شعبه درسال ( 1311 هـ - ش) مطابق به (1932م) درزمان صدارت سردارمحمد هاشم خان به مدیریت عمومی مستقل درچوکات صدارت عظمی ارتقـــــــأ یافت . درسال( 1326 هـ - ش) مطابق به (1947 م) درزمان حکومت شاه محمود خان یک اداره ئی بنام ریاست قبایل ایجاد گردید. بتاریخ 19 سنبله سال ( 1332 هـ - ش) مطابق ( 6) سپتمبر ( 1953م) سردارمحمد داود خان ریاست قبایل را درچوکات کابینه بریاست مستقل قبایل ارتقا داد ودر( 26) سرطان سال ( 1352 هـ - ش) مطــــابق ( 16) جـــــــولای سال (م 1973) بااستقرار نظام جمهوری توسط سردارمحمد داود خان ریاست مستقل قبائیل به وزارت امورسرحدات وقبایل درچوکات کابینه عرض اندام نمود. دربرج اسد سال( 1360) نام وزارت امورسرحدات وقبائیل به نام وزارت امور اقوام وقبایل تعدیل وبه تعقیب آن به اسم وزارت امورسرحدات اقوام وقبایل مسمی گردید که تاکنون به همین نام یاد میشود . وزارت امورسرحدات ، اقوام وقبایل چنانچه ازنامش پیدا است نقش بسیار عمده را درتحکیم وحدت ملی ، روابط نیک وحسنه بین اقوام وقبایل باهم برادرساکن کشور ازطریق تدویر جرگه ها که یکی ازعنعنات تاریخی وملی وطن محبوب ما افغا نستان بشمار میرود ایفأ نموده ودراین راستا با طرح وتطبیق پلانهای کاری مطابق ستراتیژی وپالیسی خویش گامهای استوار برداشته وبه پیش میرود.همچنان این وزارت به بهبود زنده گی اجتماعی ، اقتصادی وفرهنگی ساکنین سرحدات و مناطق دوردست توجه داشته ودرامر ایجاد شرایط مساعد برای تعلیم وتربیه فرزندان آنها اقدامات عملی نموده که درطی سالهای گذشته هزاران جوان درلیسه های مربوطه این وزارت مانند لیسه رحمن بابا وخوشحال خان تعلیمات خویش را ازصنوف ( 6 الی 12) ادامه داده وبه منظورتحصیلات عا لی ازطریق سپری نمودن امتحانات کانکور به موسسات و پوهنتون ها تحصیلی معرفی گردیده اند. درلیسه های متذکره برای آموزش بهتر شرایط تقریباً خوب زنده گی درلیلیه های این لیسه ها برای شاگردان مساعد گردیده وبه اعاشه واباته شان نیز توجه دایمی صورت گرفته ومیگیرد . خاطر نشان باید کرد که درسال ( 1387) به تعداد ( 3810)تن شاگردان دردو لیسه مذکور مصروف آموزش بودند و( 694) تن ازصنوف دوازدهم این لیسه ها فارغ گردیدند. درسال ( 1388) با توجه خاص رهبری وزارت تعداد قابل ملاحظه ازشاگردان ولایات همجوارخط فرضی دیورند ،ولایات و ولسوالی های دور دست جذب گردیده. همه ساله هزاران تن از جوانان بطور لیلیه در ۹ لیسه و ۱ انستیتیوت کثیرالرشتوی مربوطه این وزارت مصروف آموزش و پرورش هستند.
اهداف:
- تأمین و تحکیم وحدت ملی.
- حراست از حاکمیت ملی، استقلال، تمامیت ارضی و سرحدات کشور.
- حفظ، عنعنات تاریخی، فرهنگی و سیاسی، بر مبنای ارزش های اسلامی.
- بلند بردن سطح علمی نوجوانان و جوانان مناطق سرحدی، قبایلی ودوردست کشور.
- طرح ستراتیژی و سیاست ها برمبنای موقعیت جغرافیای تاریخی برای افغانستان و تمام قبایل و تأمین منافع ملی کشور در ارتباط با قبایل بر مبنای منافع بزرگ ملی و تاریخی.
مسؤليت ها:
- این وزارت در ارتباط به مسؤلیت های خویش جهت حفظ ارزشهای اسلامی، تقویت وحدت ملی، حاکمیت ملی، و عنعنات پسندیده فرهنگی و افغانی، بلند بردن سطح علمی نوجوانان و جوانان و مناطق سرحدی و قبایلی مطابق خط مشی ملی و سیاسی دولت و قوانین نافذۀ کشور مسؤل میباشد.
- وزارت مسئول مصؤنیت کاری تمام کارمندان و پلانهای سیاسی خود میباشد.
- حل منازعات و مناقشات قومی بین اقوام با هم برادر کشور از طریق جرگه ها و شوراها با همکاری سران و متنفذین قومی.
وظايف و فعاليت ها:
- متحد ساختن تمام افغانها در امر دفاع از سیاست های امارت اسلامی افغانستان.
- حمایت از حقوق حقه تمام اقوام باهم برادرکشور.
- تحقیق و مطالعه در مورد تاریخ، فرهنگ، امور انکشافی و مشکلات هموطنان ساکن ولسوالی های سرحدی.
- همکاری با ارگانهای امنیتی و دفاعی امارت اسلامی در افشا و خنثی سازی توطئه ها و دسایس دشمنان استقلال، حاکمیت ملی و منافع ملی کشور.
- تبلیغ و ترویج اهداف امارت اسلامی افغانستان در میان اقوام و قبایل با هم برادر کشور.
- همکاری در حفظ منافع ملی با وزارت های دفاع ملی، داخله،خارجه و ریاست عمومی استخبارات امارت اسلامی افغانستان.
- تدویر جرگه ها به منظور تأمین و تحکیم وحدت ملی وایجاد فضای اخوت بین اقوام با هم برادر کشور.
- مساعد نمودن زمینه تعلیم و تربیه برای فرزندان مناطق سرحدی و مناطق دوردست و جذب آنها در لیسه‌های مربوط این وزارت (لیسه رحمن بابا، لیسه خوشحال خان، لیسه پیرمحمد کاکر، لیسه قبایل، لیسه پشتونستان، لیسه عبدالله خان څکزی، لیسه وکیل محمد جان، لیسه عبدالقادر کوچی و لیسه نمونوی کوچی ها) و فراهم ساختن زمینه تحصیلات عالی برای آنها در داخل و خارج کشور
- هم چنان ایجاد یک باب لیسه در شهر فیض آباد مرکز ولایت بدخشان برای هموطنان پامیر.
- استفاده مناسب طبق ضرورت از بودجه وزارت، حفظ و مراقبت جدی از دارایی های منقول و غیر منقول و اموال دولتی در واحدهای اداری مربوط.
- جلب کمک های ادارات سکتوری و خارجی برای رشد و پیشرفت متوازن اقتصادی و فرهنگی مناطق سرحدی عقب مانده و متصل به خط فرضی دیورند.
- همکاری و هماهنگی مؤثر با ادارات و مؤسسات مربوط در جلوگیری از کشت و قاچاق مواد مخدر.
- کشف، شناسایي و بررسی فنی تخطی های سرحدی.
تصویر و بیوگرافي مختصر وزرا و روسای که از سال ۱۳۰۹ خورشیدي الي اکنون در وزارت امور سرحدات و قبایل کار کرده اند:
الحاج ملا نورالله نوری بعد از فتح امارت اسلامی افغانستان سال (۱۴۰۰) هـ ش تا بحال